Formalności załatwiane przez szpital
Tuż po narodzinach dziecka rozpoczyna się procedura, która ma na celu zarejestrowanie dziecka w urzędzie stanu cywilnego i nadanie mu numeru PESEL. To wtedy lekarz lub położna sporządzają kartę urodzenia dziecka, którą następnie przesyłają do urzędu stanu cywilnego właściwego ze względu na miejsce urodzenia dziecka. Karta urodzenia dziecka jest podstawą do sporządzenia aktu urodzenia dziecka.
To także w szpitalu mama dziecka otrzymuje informację gdzie i w jakim terminie może zgłosić się w sprawie sporządzenia aktu urodzenia dziecka.
Formalności załatwiane przez rodzica/rodziców
Urodzenie dziecka należy zgłosić w ciągu 21 dni od dnia urodzenia. Jest to dłuższy termin, jeszcze w 2014 roku rodzice mieli na to tylko 14 dni.
W pewnych sytuacjach matka dziecka będzie mogła dokonać zgłoszenia urodzenia dziecka w urzędzie stanu cywilnego samodzielnie, w innych będzie mógł zastąpić ją ojciec dziecka, a w jeszcze innych będą musieli stawić się w urzędzie razem. Często zdarza się tak, że ojcem dziecka jest mąż matki. Może on wówczas nie fatygować żony i sam zgłosić urodzenie córki lub synka. Podobnie jest, gdy ojcostwo dziecka zostało potwierdzone jeszcze przed jego narodzinami – zgłoszenia urodzenia córki lub synka może wówczas dokonać jedno z rodziców – ojciec lub matka. Matka dokonuje zaś zawsze samodzielnie zgłoszenia urodzenia dziecka, jeżeli jego ojciec jest nieznany.
Rodzice wspólnie dokonują zgłoszenia urodzenia dziecka, jeżeli pozostają w związku nieformalnym (nie są małżeństwem). Będą wówczas musieli złożyć przed Kierownikiem USC oświadczenia co do pochodzenia dziecka:
- ojciec dziecka złoży oświadczenie o uznaniu ojcostwa dziecka,
- matka dziecka potwierdzi, że ojcem dziecka jest mężczyzna, który uznał jego ojcostwo.
Uwaga! Rodzice muszą być pełnoletni. Osoby, które ukończyły 16 lat, a nie ukończyły 18 lat mogą złożyć oświadczenie konieczne do uznania ojcostwa wyłącznie przed sądem opiekuńczym.
Warto zaznaczyć także, że w przypadku, gdy matka dziecka nie ma jeszcze 16 lat albo jest osobą ubezwłasnowolnioną, zgłoszenia urodzenia dziecka dokonuje jej przedstawiciel ustawowy (czyli np. babcia dziecka) lub opiekun.
Zgłoszenia urodzenia dziecka matka może dokonać przez pełnomocnika. Pełnomocnictwo musi być udzielone na piśmie, opatrzone datą sporządzenia i wskazywać kto, kogo do jakiej czynności upoważnia.
Jakie dokumenty należy przedstawić w czasie rejestracji dziecka?
W celu zarejestrowania dziecka należy przedłożyć :
- dowód osobisty lub paszport matki dziecka – jeżeli dziecko jest rejestrowane wyłącznie przez matkę dziecka,
- dowód osobisty lub paszport ojca dziecka – jeżeli dziecko jest rejestrowane przez ojca, który uznał ojcostwo dziecka przed jego narodzeniem lub jest mężem matki dziecka,
- dowody osobiste lub paszporty obojga rodziców dziecka – jeżeli jednocześnie przy rejestracji dziecka zostanie złożone oświadczenie o uznaniu ojcostwa.
Jeżeli rodzicami dziecka są cudzoziemcy, przedkładają oni zagraniczne odpisy aktów stanu cywilnego potwierdzające stan cywilny matki wraz z tłumaczeniem na język polski dokonanym przez tłumacza przysięgłego.
Jakie czynności towarzyszą rejestracji dziecka?
Oprócz wspomnianej powyżej procedury uznania ojcostwa dziecka przez jego ojca, rodzic (lub rodzice), który zgłasza urodzenie dziecka musi złożyć oświadczenie o wyborze imienia lub dwóch imion dla swojej córeczki lub synka.
Od pewnego czasu niezależnie od obywatelstwa i narodowości rodziców dziecka wybrane imię lub imiona mogą być imionami obcymi, a więc np. zamiast nadać córeczce polskie imię Agnieszka, można nazwać ją Inez, jak robią to Hiszpanie. Pojawiają się także imiona takie, jak Josh (albo Dżosz, bo i z taką pisownią już się spotkałam) albo staropolskie Antonina, Zofia, Franciszek. Rodzice mogą wybrać imię, które nie wskazuje na płeć dziecka, ale w powszechnym znaczeniu jest przypisane do danej płci. Bardzo istotne jest, by imię (lub imiona), jakie wybiorą rodzice, nie zostały zapisane w akcie urodzenia w formie zdrobniałej, a także by nie miały charakteru ośmieszającego lub nieprzyzwoitego.
Wielu rodziców wybierając imię dla dziecka kieruje się także współbrzmieniem imienia z nazwiskiem. I tu pojawia się pytanie – jakie nazwisko otrzyma dziecko? Nazwisko ojca, a może matki? A może tzw. nazwisko dwuczłonowe składające się z nazwisk rodziców? Wybór (który musi być zgodny) należy do tych ostatnich/
Uwaga! Jeżeli zgłoszenia urodzenia dziecka dokonuje pełnomocnik, w pełnomocnictwie należy wskazać imię/imiona oraz nazwisko, jakie mają być wpisane do aktu urodzenia dziecka.
Jeżeli rodzice będą niezdecydowani, jakie imię ma nosić ich córeczka lub synek, imię dziecka wybierze pracownik USC. I zrobi to ot tak, z marszu. Co jeżeli imię nie przypadnie rodzicom do gustu? Czy już do końca życia mają wołać np. Ala na córeczkę, do której – jak się okaże po 3 miesiącach – pasuje im Kasia? Nie. O ile w ciągu 6 miesięcy od momentu sporządzenia aktu urodzenia dziecka złożą w urzędzie stanu cywilnego oświadczenie o zmianie imienia dziecka. Można dokonać takiej zmiany raz (podkreślam – tylko jeden raz) za jedyne 11 złotych.
Wróćmy jednak do procedury rejestracyjnej...
Gdy już wiadomo jakie imię (imiona) i nazwisko będzie nosić dziecko, Kierownik USC dokona rejestracji noworodka, a także nada mu numer PESEL i zamelduje na adres wskazany przez rodziców. Jest to nowe rozwiązanie, wcześniej rodzic musiał wystąpić o numer PESEL już po zarejestrowaniu dziecka. Oczywiście w innym urzędzie. Kierownik urzędu stanu cywilnego wyda także rodzicom lub rodzicowi dziecka odpis skrócony aktu urodzenia dziecka – od 2015 roku jest to 1 egzemplarz. Za sporządzenie aktu urodzenia dziecka i wydanie odpisu nie pobiera się opłaty.
