Gdy za chwilę na świecie pojawi się Wasze drugie dziecko, to od Was rodziców zależy, jakie bedzie nastawienie starszych dzieci. Z pewnością zależy ono w przeważającej mierze od Waszego podejścia, całego cyklu przygotowań i oswajania z nową sytuacją. Sam okres ciąży to czas, gdy przyszłe starsze dziecko nie jest jeszcze niczym zestresowane, problem pojawia się, gdy rodzeństwo przychodzi na świat i odbiera kawałeczek osobistego terytorium, miłości, zainteresowania rodziców i część samej osoby mamy i taty, ich obecności na każde zawołanie. Główną zasadą jest staranie się, aby jak najmniej zmienić specyfikę kontaktów ze starszym dzieckiem po urodzeniu młodszego, maluch jest ważny, ale nie może przewrócić życia starszaka do góry nogami.
Jak przygotować starsze dziecko?
Oczywiście podstawowa zasada sukcesu to wtajemniczenie, za chwilę byłego jedynaka, w ten niezwykły cud, jakim jest ciąża i oczekiwanie na dzidziusia. Musicie sprawić, aby Wasze starsze dziecko razem z Wami z radością czekało na pojawienie się rodzeństwa. Dlatego nie odkładajcie decyzji o powiedzeniu dziecku o przyszłych zmianach w Waszym życiu do dnia, w którym maluch pojawi się w domu lub gdy dziecko zada pytanie, dlaczego mama ma taki wielki brzuch. Najlepiej powiedzieć jedynakowi o tym, kiedy będziecie już pewni, że dzidziuś rzeczywiście jest w brzuchu mamy. Może wyda się mu to absurdalne, zwłaszcza na początku i zbytnio się tym nie przejmie, ale systematyczne rozmowy i zmiany w wyglądzie mamy uświadomią niedługo starszemu dziecku sytuację.
Przez okres ciąży pozwalaj dziecku na dotykanie brzucha, całowanie, przytulanie tłumacząc, że tam w środku czeka na niego siostrzyczka lub braciszek, który nie może się doczekać, kiedy wyjdzie z brzuszka i pozna swoją kochaną starszą siostrę lub brata i rodziców. Zapewniaj, że kiedy przyjdzie na świat starsze dziecko będzie niezbędną pomocą, musicie je doceniać i angażować w wychowanie młodszego rodzeństwa, aby nie czuło się odtrącone i gorsze. Nie zapominaj o okazywaniu maksymalnej ilości miłości i zainteresowania Twojemu starszakowi. Świadomość, że pojawi się ktoś, kto będzie tak ważny dla mamy i taty może sprawić, że jedynak będzie czuł niepokój, bunt, smutek, obawę przed odrzuceniem. Takie objawy mogą pojawić się przede wszystkim po urodzeniu dziecka ale również w czasie ciąży.
Gdy rodzeństwo pojawia się na świecie
Sam fakt pojawienia się rodzeństwa niesie ze sobą wiele zmian w życiu rodziny. Przybywa obowiązków, mama jest z reguły rzadziej obecna przy starszym dziecku, częściej odpoczywa w czasie ciąży, nie może nosić dziecka na barana i zbytnio się przesilać przy zabawach. Aby uzmysłowić sobie ten stan rzeczy wyobraźmy sobie, jak byśmy się czuli, gdyby nagle pojawił się obok nas ktoś, kto jest niezastąpiony w swojej dziedzinie lub z kim musisz dzielić się kimś ważnym. To jakby mąż przyprowadził do domu drugą żonę i powiedział: „Kochanie, to moja druga żona, którą kocham tak samo jak Ciebie, a teraz zajmij się nią, pożycz jej jakąś ładną sukienkę na naszą wspólną kolację i pokaż, gdzie jest nasza sypialnia”. Absurdalne i niewyobrażalne, ale dokładnie odwzorowujące jak starsze dziecko pojmuje fakt narodzin rodzeństwa.
Maluch nie rozumie, że ciąża to nie tylko radosne oczekiwanie, ale również stan fizyczny mamy, nie zawsze zachęcający do szalonych zabaw i częściej wymagający spokoju i odpoczynku. Jedynak odbiera to jako odrzucenie przez mamę, brak zainteresowania a w konsekwencji dla niego również poczucie braku miłości rodzicielskiej. Dlatego tak ważne jest, aby nie tracić kontaktu z dzieckiem, tłumaczyć, że czasami mama źle się czuje i musi odpocząć, ale starsze dziecko może się wtedy nią zaopiekować. Trzeba również poświęcać maksimum czasu na rozmowy i zabawę, tłumaczenie mu zmian jakie zajdą i zapewnianiu, że przyjście na świat rodzeństwa nie oznacza, że ono nie będzie już ważne i kochane. Oczywiście nie wystarczą słowa, ale przede wszystkim działanie, czyli wcielajmy w życie to, o czym mówimy. Najważniejsze: ZAINTERESOWANIE I MIŁOŚĆ .
Po urodzeniu, zwłaszcza w pierwszych miesiącach życia malucha Twoja uwaga będzie skupiona na czynnościach wychowawczych i pielęgnacyjnych. Warto już w czasie ciąży zacząć z jedynakiem zabawy w dom, usypianie, przewijanie i karmienie lalek. Na zabawkach można pokazywać dziecku, jak może pomagać przy pielęgnacji niemowlaka a przy tym uzmysłowimy mu, że jego pomoc jest niezastąpiona a co za tym idzie, dajemy mu do zrozumienia, że jest dla nas ważny i wartościowy.
Negatywne reakcje starszego dziecka
Zazdrość starszego dziecka o młodsze jest raczej trudna do uniknięcia, chyba że uda nam się idealnie przygotować dziecko do pełnienia roli starszej siostry lub brata. Z autopsji wiem, jak zmienia się życie dziecka, gdy pojawiają się akurat w moim przypadku młodszej siostry. Reakcje jedynaka mogą być różne i nie powinno nas dziwić, jeśli pojawią się trudne emocje. Jak może zmienić się zachowanie dziecka po pojawieniu się w domu malucha?
1) Nadmierne wycofanie, zamknięcie się w sobie, nieśmiałość, płaczliwość.
2) Udawanie małego dziecka, wzbudzanie zainteresowania w rodzicu, oczekiwanie pomocy przy czynnościach, które do tej pory wykonywało samodzielnie, zmiękczanie i zdrabnianie wyrazów.
3) Bunt, zachowania agresywno-lękowe, nadmierne zwracanie na siebie uwagi poprzez złe zachowania.
4) Niszczenie rzeczy należących do młodszego dziecka
5) Zbyt silne okazywanie miłości noworodkowi, impulsywne pociąganie za rączki, mocne uściski i całusy.
6) Moczenie nocne, złe sny, lęki.
Gdy takie zachowania zauważycie u swojego dziecka, nawet jeśli wcześniej nie przygotowywaliście go specjalnie na przyjście maleństwa, lepiej późno niż wcale zacząć naprawiać sytuację. I znowu najważniejsze: MIŁOŚĆ, ZAINTERESOWANIE, AKCEPTACJA, DAWANIE POCZUCIA, ŻE DZIECKO JEST WAŻNE, KOCHANE I POTRZEBNE a miłość rodzicielska nie zmniejszyła się a podwoiła swoje rozmiary i jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki mamy jej więcej, aby wystarczyło dla każdego w takiej samej ilości.
Bajki, które leczą
Osobiście na wszystkie dziecięce smuteczki i troski polecam opowiadanie bajek, które noszą niezwykłą i prawdziwą nazwę „Bajki, które leczą”. Wystarczy tylko inwencja twórcza i dobry pomysł, aby pokazać dziecku na przykładzie bajkowych postaci, jak zmienia się życie rodziny, gdy rodzi się brat lub siostra i jak wiele szczęścia przynosi wszystkim domownikom przynosząc ze sobą z pobytu w brzuszku mamy moc miłości, której będzie tak dużo, że wystarczy dla wszystkich po równo.
