Czynności samoobsługowe powinny wykształcić się u dziecka do 5 roku życia. Do podstawowych umiejętności, jakie powinien posiadać przedszkolak należą m.in. samodzielne ubieranie się i rozbieranie, mycie i wycieranie rąk, mycie zębów, przygotowywanie i porządkowanie miejsca pracy i zabawy, samodzielne jedzenie i posługiwanie się sztućcami, picie z kubka, czynności higieniczne związane z fizjologią. Rozwój dziecka w tym wieku związany jest ściśle z rozwojem motoryki (motoryka duża i motoryka mała).
Rozwój dziecka - błędy opiekunów
Najczęstszym błędem popełnianym przez dorosłych jest wyręczanie dzieci w czynnościach samoobsługowych, przekładanie odpowiedzialności wyłącznie na przedszkole lub odwrotnie tylko na rodziców, tutaj wymagana jest płynność, staramy się wszyscy, nie tylko mama i tata lub nauczyciel.
Prawidłowy rozwój dziecka związany jest z ważną zasadą systematycznego i permanentnego uczenie i powtarzanie nabywanych umiejętności. Nie można tłumaczyć się tym, że dziecko nie potrafi więc je wyręczę, nie potrafi bo nie ma możliwości się nauczyć. Na początku na pewno będzie się buntować bo zwyczajnie nie będzie mu się udawało założyć bucików lub zapiąć guzika. Z czasem nie pozwoli Ci na pomoc.
Kolejny problem to wszechobecny pośpiech i wygoda, „a może lepiej kupić dziecku buty na rzepy, nie będzie problemu ze sznurowaniem”, o zgrozo słyszałam historię, kiedy nauczycielka poprosiła rodziców o zakup butów bez sznurówek na zajęcia sportowe, bo łatwiej i sprawniej będzie jej przeprowadzić zajęcia! Musimy pamiętać, że takie zachowania mają ogromny wpływ na rozwój dziecka i po takiej prośbie powinna się już świecić w naszej głowie czerwona lampka.
Samodzielny przedszkolak i czynności samoobsługowe
Aby dzieci radziły sobie z czynnościami samoobsługowymi muszą mieć odpowiednio rozwiniętą motorykę, opanować czynności manualne i koordynację wzrokowo-ruchową. Często zauważalnym symptomem nieopanowania czynności samoobsługowych przez dziecko jest poza brakiem koordynacji i niedostatecznym rozwojem manualnym również ciągła kontrola wzrokowa wykonywanych czynności, zbyt duże napięcie mięśni i jakby ”ciężkie, sztywne ręce” lub odwrotnie „wiotkie”, co związane jest z obniżonym napięciem mięśniowym oraz powolność i niezgrabność ruchów.
Rozwój dziecka to skomplikowana i wieloetapowa nauka. Jeżeli dorośli odpowiednio zmotywują i przygotują dziecko i samych siebie do zmagania z nauką samodzielności, droga do sukcesu będzie o wiele prostsza.
