Święta to czas bezsprzecznie magiczny i wyjątkowy. Jednak dopiero kiedy w naszym domu pojawiły się dzieci ich sens nabrał zupełnie innego znaczenia. U mnie od trzech lat obchodzone są z jeszcze większą radością i z poczuciem spełnienia. Od roku z radością podwójną. W moim domu kładę szczególny nacisk na tradycje bożonarodzeniowe. Wszystko musi być tak, jak zapamiętałam z dzieciństwa. W poszczególnych etapach przygotowań świątecznych towarzyszą mi dzieci - w szczególności starsza córka, która jest bardzo ciekawa świata.
Żałuję, że w moim rodzinnym domu zabrakło opowiadań o celu tego święta, o powodach dlaczego zasiadamy przy stole z dwunastoma potrawami i dlaczego dzielimy się opłatkiem.Szukałam na rynku pozycji, które w prosty sposób wyjaśni mi tradycje wigilijne, które są mi znane, bo w końcu celebrowane co roku, ale chciałam nauczyć moje dziecko czegoś więcej niż wiem sama. Na szczęście na rynku wydawniczym znajdziemy sporą ilość wydań dotyczących tego wspaniałego czasu.
Opłatek, karp i inne tradycje wigilijne - skąd się wzięły?
- Opłatek
Jedna z ciekawszych książek na które natrafiłam to publikacja Wydawnictwa M. Pozycja zawiera m.in. przepisy wigilijne oraz zbiór kolęd. To, co mnie cieszy najbardziej to fakt, że wyjaśnia tradycje wigilijne, istotę czuwania i postu, tłumaczy czym jest choinka, pierwsza gwiazdka i wieczerza. Zdradzę Wam jedną z ciekawszych według mnie informacji! Mianowicie, oprócz białych opłatków zakupić można także kolorowe. Służą one do dzielenia się ze zwierzętami zamieszkałymi w gospodarstwie domowym. Wkłada się je po wieczerzy do resztek jedzenia i podaje zwierzętom, aby i one mogły uczestniczyć w radości wieczoru wigilijnego.
- Potrawy wigilijne
Wiem już także, dlaczego na stole dawniej pojawia się dwanaście potraw! Ta tradycja wigilijna ma swoje źródło w liczbie apostołów, którzy spożywali wspólnie z Jezusem ostatnią wieczerzę. Na pamiątkę tego wydarzenia, w wigilijny wieczór na stole powinno pojawić się dwanaście postnych potraw. Co ciekawe, nie zawsze w dziejach świąt Bożego Narodzenia tak było. Kiedyś wierzono, że liczba potraw powinna być nieparzysta, bo przynosi to szczęście, dlatego przygotowywano ich 9 lub 11 – w zależności od stopnia bogactwa gospodarzy. Jeśli na stole pojawiało się 12 potraw, to tylko w najbogatszych rodzinach. Z tradycją obfitości na stole wiąże się kolejny zwyczaj. Każdy z wigilijnych gości powinien spróbować choćby po trochu każdej potrawy. Ma to bowiem ustrzec go przed nieszczęściem.
- Karp
Zastanawialiście się dlaczego karp pojawia się na każdym stole bez względu na region Polski? Ryba oznacza płodność, a sam karp jest źródłem obfitości i zdrowia. Rozśmieszyło mnie ludowe przekonanie o cudownych właściwościach grzybów, które również powinny się pojawić na wigilijnym stole. Mianowicie wierzono, że grzyby ułatwiają kontakt z zaświatami i duchami przodków. Jedzone w czasie Wigilii mają zapewnić miedzy innymi dostatek. Na stole powinny się pojawić również: barszcz z uszkami, miód, owoce, chleb, piernik, orzechy, mak i zboże.
- Czytanie Ewangelii
Kolejną tradycją wigilijną, niestety niepraktykowaną w naszym domu jest czytanie fragmentu z Ewangelii Św. Łukasza, dotyczącego narodzin Jezusa. Uważam, że jest to piękny zwyczaj, który być może wprowadzę w tym roku do naszego obchodzenia Świąt.
- Pierwsza gwiazdka
Sygnałem do rozpoczęcia wigilijnej kolacji jest pierwsza gwiazdka. Dla większości Polaków sygnałem do rozpoczęcia kolacji będzie jednak... pojawienie się Jowisza. Ta planeta jest najjaśniejszym obiektem na grudniowym niebie. Jowisz będzie widoczny godzinę po zachodzie słońca nad południowym horyzontem.
Tradycje wigilijne z pewnością warto pielęgnować. Te przedstawione powyżej, to tylko ich niewielka liczba - resztę musicie odkryć sami. Może książka o nich będzie doskonałym prezentem pod choinkę? Życzę Wam cudownych świąt Bożego Narodzenia spędzonych w duchu naszej pięknej, polskiej tradycji.
