Ponadto, nie można również zapomnieć i o tych osobach, które charakteryzuje lateralizacja skrzyżowana, kiedy dziecko przejawia np. leworęczność, lewooczność i prawonożność. Oczywiście, nie jest to jedyna możliwa kombinacja. Taki schemat może pozostać już do końca życia i nie należy traktować go jako zaburzenia rozwojowego.
Leworęczność, czyli dominacja lewej ręki często określana jest jako "niekorzystna" głównie w odniesieniu do nauki pisania i czytania. Właśnie na tej płaszczyźnie inna niż prawostronna dominacja powoduje problemy z tym jednym z najistotniejszych elementów nauki w pierwszych latach szkolnych. Trudności w nauce czytania i pisania mogą być przyczyną późniejszych niepowodzeń i porażek szkolnych.
Łatwo ten fakt przeanalizować, gdy wyobrazimy sobie leworęczne dziecko piszące od lewej do prawej lub wycinające nożyczkami wyprofilowanymi specjalnie dla prawej dłoni. Jeszcze gorzej jest skoordynować zmysł wzroku i ruch, gdy ciągle obserwujemy i uczymy się orientacji z perspektywy osób prawostronnych. Istotne dla rodziców dzieci leworęcznych jest uświadomienie, iż naturalna dla nich jest każda czynność wykonywana od strony prawej do lewej, w ten sam sposób organizują sobie wszelkie działania, tak jak dla praworęcznych naturalny jest schemat od lewej do prawej.
Są też takie dzieci, które pozostają oburęczne, co jest wyjątkowe, ale przysparza wiele trudności. Takie dzieci mogą również wykazywać kłopoty z orientacją przestrzenną i sprawnością ruchową.
Dominacja jednej z rąk ustala się zazwyczaj około 6-7 roku życia, ale jej przejawy można obserwować już u dzieci 4-letnich. Ostateczna stronność ciała wykształca się około 12-14 roku życia. Podobnie dzieje się z dominacją nogi, oka i ucha.
Jak sprawdzić dominację stronną swojego dziecka?
Wykonuje się to na zasadzie tzw. prób „oczności”, „nożności”, „ręczności”, czyli analogicznie badamy oko, rękę i nogę. Dla każdej partii wybieramy dwa dowolne zadania, np.:
na poziomie oczu:
- patrzenie przez lupę, dziurkę od klucza, rurkę z dłoni, tekturową rurkę, teleskop, mikroskop, przykładanie oka do dziurki w kartce
na poziomie rąk:
- porównywanie wykonywania różnych czynności obiema rękami, przekładanie kart lewą i prawa ręką, codzienne obserwacje wyboru ręki przy spożywaniu posiłków, rysowaniu, wycinaniu, rzucaniu piłką, a nawet drapaniu się po głowie
na poziomie nóg:
- kopanie piłki, porównywanie wykonywania tej samej czynności obiema nogami, rozpoczynanie marszu z wyznaczonego miejsca, skakanie na jednej nodze.
Warto pamiętać o tym, że taka obserwacja nie jest ostateczna. Aby dokładnie przeprowadzić diagnozę należy zapoznać się ze sposobem badania i interpretowania wyników. Jest to bardzo istotne, jeśli zależy nam na tym, aby pomóc naszemu dziecku w starcie w szkole, a nie zaszkodzić lub przysporzyć mu niepotrzebnych stresów. W kolejnym artykule znajdziecie podpowiedzi dotyczące tematu: Leworęczność: nauka czytania i pisania – jak wspomagać?.
